Wat is kanker

Wij spreken over kanker vaak alleen met angst – en toch zijn er heel veel mensen bij wie vijf of meer jaar geleden kanker is vastgesteld, vandaag nog in leven. De meesten van deze mensen kunnen als genezen worden beschouwd; anderen kunnen nog verschijnselen van kanker vertonen. Het is dus duidelijk dat de diagnose kanker niet gelijk staat met een zeker doodvonnis.

Een ander wijd verbreid misverstand is dat kanker één enkele dodelijke ziekte is. In werkelijkheid zijn er meer dan honderd verschillende soorten. Sommige vormen tasten één orgaan aan; andere verspreiden zich over het hele lichaam. Het bestaat echter altijd uit ongecontroleerde groei en uitzaaiing van abnormale cellen.

Veel mensen hebben een ziekelijke angst voor kanker, misschien omdat ze denken dat het een ongeneeslijke, slopende ziekte is. De feiten spreken dit tegen. Ongeveer 4 op de 10 mensen bij wie dit jaar kanker wordt vastgesteld, zullen weer genezen (genezing wordt gedefinieerd als het vrij zijn van verschijnselen van de ziekte gedurende vijf jaar of langer). Deze genezen patiënten zullen dezelfde levensverwachting hebben als anderen van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht, die het nooit hebben gehad.

Ondanks zulke indrukwekkende statistieken blijft het een ernstige ziekte. De diagnose kanker wordt gesteld bij bijna 1 procent van de bevolking. In de toekomst zullen meer mensen aan kanker overlijden dan nu het geval is, maar er wordt naar gestreefd binnen heel Europa het sterftecijfer als gevolg van kanker in het jaar 2000 met 15 procent te laten dalen.

Waarom kanker ontstaat bij sommige mensen die zijn blootgesteld aan potentieel kankerverwekkende stoffen, maar bij anderen niet, is niet met zekerheid bekend. We weten wel dat de meeste vormen langzaam ontstaan. Het kan na de blootstelling aan een kankerverwekkende stof vijf tot veertig jaar duren voordat er verschijnselen optreden. Longkanker, bijvoorbeeld, verschijnt vaak pas na blootstelling aan tabaksrook gedurende 25 jaar of langer. Deze lange periode tussen blootstelling en het ontstaan van de ziekte kan voor een deel verklaren waarom zoveel mensen de waarschuwingen tegen het roken negeren. De mensen worden niet direct gestraft voor hun ongezonde gedrag.