Biofeedback

Biofeedback is een methode die gebruikt wordt om kleine veranderingen van de lichaamsfuncties op te sporen, zoals spierspanningen of de temperatuur van de huid. Het is een manier om effect uit te oefenen op processen die men vroeger niet beïnvloedbaar achtte. Biofeedback geeft bijvoorbeeld aan hoe het autonome zenuwstelsel werkt en laat zien hoe alle andere lichaamsveranderingen zonder dat we dat bewust merken op elkaar inwerken. Het biofeedback of controleapparaat kan door middel van lampen, tonen of meters informatie verschaffen over uw toestand van ontspanning of opwinding.

Biofeedback op zichzelf is geen therapie, maar een effectieve toevoeging aan verschillende andere therapieën en laat zich zeer gemakkelijk combineren met ontspanningsoefeningen, meditatie en autogene training. Het gebruik van biofeedback apparatuur in combinatie met een andere techniek kan ons helpen de fundamentele oorzaken van reacties op spanningen op te sporen. Biofeedback heeft het meeste succes bij behandeling van spanningsziekten, zoals astma, migraine, slapeloosheid, hoge bloeddruk, stress en angsten.

Maar ook op andere zeer specifieke wijzen kan biofeedback behulpzaam zijn. Er zijn goede resultaten behaald bij het terugkrijgen van door ziekte of ongeluk verloren gegane functies, zoals het opnieuw leren gebruiken van een spier of spiergroep. Er is bewezen dat chronische pijnen door een EMG en Alpha Brainwave Feedback tot een minimum kunnen worden beperkt of zelfs geheel verdwijnen.

De geboorte van een techniek

De ontdekking van de biofeedback techniek dateert uit de beginjaren ’50, toen de Engelse natuurkundige W. Grey Walter onderzoek deed naar de elektrische golven in onze hersenen. Terwijl een proefpersoon naar een voetbalwedstrijd op de radio luisterde, merkte Grey Walter dat het alfaritme reageerde al naar gelang het wel en wee van de lievelingsploeg van de man. Maar het was Joe Kamiya die in 1958 in de Verenigde Staten ontdekte dat een patiënt ook bewust zijn eigen alfaritme kon beheersen, als hem daar informatie over was gegeven.

Verdere onderzoeken toonden aan dat bijvoorbeeld dieren één oor koud konden laten worden en het andere warm door gebruik van biofeedback, en dat mensen in staat waren hun hartslag, spierspanning, maagzuur en andere normaal gesproken zelfregelende functies konden leren beheersen.

De Amerikaanse onderzoekers Elmer en Alyce Green combineerden later de technieken van Kamiya met wat zij wisten over autogene training en gebruikten deze wetenschap om de apparatuur te ontwerpen die tegenwoordig nog steeds wordt toegepast.

Biofeedback training

Een cursus wordt meestal in groepsverband gegeven; door met elkaar mee te leven krijgt men een beter inzicht en dit bevordert het leerproces. Een trainingscursus concentreert zich op het leren ontspannen. Ter controle worden hierbij verschillende apparaten gebruikt, van hand temperatuurmeters tot aan de geavanceerde Electrical Skin Resistance (ESR) meters.

Ook zijn er de Electromyographs (EMG) die de spieractiviteiten kunnen opmeten. Een hand temperatuurmeter kan ons laten zien hoe de temperatuur verandert overeenkomstig de geestelijke of lichamelijke toestand, terwijl de ESR ontworpen is om de spanningsverwante huidveranderingen te registreren.